Schilderijen en kunstwerken met (blok)fluiten
Fresco op de "Tomba del Tuffatore", circa 480 voor Christus,
|
In Paestum, Zuid-Italië is in 1968 een Griekse graftombe ontdekt uit
ongeveer 480 vóór Christus. De Grieken beheersten toen dit gebied en de
plaats heette in het Grieks Poseidonia. De graftombe is beschilderd met
vijf freschi. Op de dekplaat is een prachtig fresco geschilderd van een
in het water duikende Griek, vandaar de naam van de tombe: Tomba del Tuffatore: graftombe van de duiker. Op nevenstaand fresco is een aulosspeler afgebeeld met een dubbele aulos |
Simone Martini (Siena 1284 - Avignon 1344) Investitura di San Martino (Installatie in krijgsdienst van Sint Maarten) Detail van de musici (100 x 82 cm). 1317-1319. Fresco. Kapel van Sint Maarten, benedenbasiliek San Francesco, Assisi, Italië |
Simone Martini leefde een tijd in de stad
Assisi.
Hij maakte daar een van zijn grootste fresco’s voor de kapel van
Martinus van Tours in de San Francesco. Op de fresco’s stonden scènes
uit het leven van Sint Martinus.
Dat is de "Sinte Maarten" wiens feestdag in Nederland op 11 november luidruchtig door het op snoep beluste jonge volk wordt gevierd, en de naamgever van de Martinitoren in Groningen. |
Tomás Giner (omstreeks 1440 - 1480) een Vlaams-Spaanse schilder in Zaragoza, hofschilde van Ferdinand II van Aragon. Gedeelte van een fresco in de Colegiata de Santa mzria de Catalyud, Zaragoza, Spanje
|
Opvallend op de fresco van Tomás Giner is de flauto doppio. Naar aanleiding van ondermeer deze afbeelding heeft blokfluitbouwer Francesco Li Virghi zijn dubbelfluit geconstrueerd. |
Francesco Botticini (omstreeks 1466 - 1497) Engelen die instrumenten bespelen (omstreeks.1475-97) tempera op paneel Museo della Collegiata di Sant' Andrea in Empoli, Toscane
|
|
|
Frankrijk, omstreeks 1490, oude pastoraale tekening. Twee schaapherders met allebei een mooie bundel blokfluiten
|
Bartolomeo Montagna (1450-1523) – Drie musicerende engelen, Musée des Beaux-Arts de Lyon
|
Giovanni Bellini (1426-1516), stukje van een triptiek, olieverf op paneel, in de Santa Maria Gloriosa dei Frari in Venetië, 1488
|
Titiaan (Tiziano Vecellio, omstreeks 1490 – 1576), Pastoraal Concert, 1509, olie op canvas, 105 cm × 137 cm Het Louvre, Parijs
|
Titiaan (Tiziano Vecellio, omstreeks 1490 – 1576; drie stadia van een mensenleven, olie op canvas, omstreeks 1514, National Gallery of Scotland, Edinburgh
|
Girolamo Romanino (1485/87- ca. 1560),
een briljante Italiaanse kunstschilder,
schilderde dit fresco in 1531 in
het Castello del Buonconsiglio in Trento, Italië. Er wordt (door
amateurs) gespeeld op een sopraan, twee altblokfuiten en een tenor.
Volgens sommigen lijken de blokfuiten sterk op die van
bloklfuitbouwer Claude Rafi
|
Engel met Renaissanceblokfluiten, fragment Hoogaltaar (1512-1516) van Hans Baldung Grien (1484 – 1545) kathedraal Münster in Freiburg in Bresgau. Het elf panelen tellende altaarstuk is zijn meesterwerk.
|
|
Afbeelding uit een gebedenboek uit de 15/16de eeuw uit Klooster Medingen; Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek Hannover. In al dit soort boeken en bladen uit vrouwenkloosters uit deze periode bevinden zich nooit afbeeldingen van dwarsfluiten maar altijd wel van fantasiefiguurtjes met blokfluitachtige instrumenten. |
Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571 - 1610) – Luitspeler, 1596, olie op canvas, Wildenstein Collectie, New York. Er zijn ook twee andere versies van dit schilderij, één in de Hermitage in Leningrad en één in de collectie van het Badminton House in Engeland. Die hebben geen blokfluit voor de voorgrond.
|
Mattia Preti (1613-1699), Concerto, 1630, Museum Hermitage, Sint Petersburg
|
Tommaso Pombioli (1579 – 1636), Het concert, olie op canvas, omstreeks 1625, privécollectie
|
Fluitspeler, geschilderd door Jan Wouters (omstreeks 1599 – 1663)
|
|
Jan Miense Molenaer (Haarlem 1610 – 1680) Het Duet, 1630, Seattle Art Museum.
|
|
Portret van Elizabeth Spiegel (Het gehoorszintuig), olie op hout, Dirck Dircksz. Santvoort, 1639, Cleveland Museum of Art
|
|
Jean Ganière (omstreeks 1615-1666) Franse graveur, uitgever en handelaar in drukwerk jongen met blokfluit, handgekleurde gravure. Library of Congress, Washington, muziekafdeling
|
|
Anonymus Portret van een blokfluitspeler, anoniem schilderij, omstreeks 1640, Archiv für Kunst und Geschichte, Berlijk.
|
|
Jan Davidsz. de Heem Dode natuur met schedel (Vanitas), 1652, particuliere collectie, palazzo Sernberg, Praag, Tsjechië
|
Pieter van Steenwijck (ca 1615-na 1654): 'Allegorie bij de dood van Admiraal Tromp' , 1653 Stedelijk Museum De Lakenhal te Leiden. |
Op een tafel zijn een aantal voorwerpen gerangschikt, waaronder een portret van Admiraal Tromp, een zeeheld die gestorven is in de slag bij Scheveningen in 1653. Verder: een kandelaar met een gedoofde kaars, een boek geopend op de titelpagina `Oratio Funebris' van Anthonius Thysius (uitgegeven in 1653), een grote schelp (een aanduiding dat de admiraal zeeman was), een zwaard in de schede, een gepluimde hoed op een schedel (een waarschuwing tegen wereldse trots en ijdelheid), een lauwerkrans rond een wereldbol (een aanduiding dat bekendheid van deze man en zijn daden verder reiken dan zijn dood) en een sopraan blokfluit met een metalen versterking rond het mondstuk, waarvan alleen het bovenste gedeelte zichtbaar is.
|
|
Jan Miense Molenaer (1610-1688), Meisje met een blokfluit, 1661, privécollectie
|
|
Jan Steen, De
Rommelpot, 1662, olie op paneel, 32.8 x 26.1 cm, City Art Gallery,
Manchester
|
|
Evert Collier (26 januari 1642 tot omstreeks 8 september 1708) Vanitasstilleven, 1662. Olie op canvas. 166 x 132 cm. Privécollectie
|
|
Cornelis Norbertus Gijsbrechts: "Trompe l'oeil met muziekinstrumenten", 1672, olie op canvas, 168 x 11580 cm Copenhagen, Statens Museum for Kunst.
|
|
Evert Collier (26 januari 1642 tot omstreeks 8 september 1708) Vanitasstilleven, 1662. Olie op canvas. 166 x 132 cm. Privécollectie
|
|
Cornelis Dusart, schilder in Haarlem (1660 - 1704) caricatuur van een lonkende man, 1691 |
|
Johann Christhoph Weigel (1654 - 1725): Der Pfeiffenmacher; kopergravure, 1698) Dayton C. Miller fluit Coleectie, muziekafdeling. Library of Congress, Washington, Verenigde Staten. Naast blokfluiten is duidelijk een accoordfluit afgebeeld. |
|
Cristoforo Munari (21 juli 1667 – 3 juni 1720) Stilleven, olie op canvas, 42 bij 67 cm, 1707 Florence, Galleria degli Uffizi
|
|
Cristoforo Munari (21 juli 1667 – 3 juni 1720) Panoplia met zink, blokfluit, viool en mandoline, 49 bij 69 cm, 1707 Florence, Galleria dell’Accademia
|
|
Jean-Antoine Watteau (1684 - 1721) De Dans (fragment), omstreeks 1716 Olie op canvas, 97 bij 116 cm Gemäldegalerie Berlijn .
|
Jan van Logteren (18e eeuw, kan ik verder geen data van vinden: houtskulptuur van een blokfluitspeler, maakt deel uit van het beroemde Müller-orgel in de Grote of Sint Bavokerk in Haarlem
|
Deze skulptuur toont de torso van een krachtig gebouwde man met gespierde armen, die een barokke tenorblokfluit bespeelt. Christian Müller bouwde het orgel tussen 1735 en 1738 voor de Grote of Sint Bavokerk in Haarlem. In het rugpositief zict ook een register met de naam "Fluit douce" (gegevens en foto: Jan Bouterse, Tibia 3/2006)
|
|
Edith Pijpers (1886 - 1963) Meisje met fluit, omstreeks 1925, olieverf op doek
|